هما نطور که بیان شد تحولات تاریخی و باستان شناسی در ایران انگونه که باید بازتاب ندارد و این مسئله در دراز مدت ضایعات جبران ناپذیری را برتاریخ و فرهنگ کشور وارد خواهد کرد.در همین راستا قصد دارم در چند مقال به معرفی تمدن های باستانی ایران بپردازم.
برای این کار با توجه به ترتیب زمانی می بایست از تمدن جیرفت اغاز می کردم اما چون هنوز گزارشات کاملی از ان در دست ندارم اجبارا از تمدن بزرگ ایلام شروع می کنم.
تمدن ایلام
تمدن بزرگ ایلام که در حدود هزاره سوم ق.م در منطقه ی خوزستان و فارس امروزی شکوفا شد بی گمان بزرگترین تمدنی است که در هزاره های قبل از میلاد در سرزمین ایران پا به عرصه تمدن های بشری گذاشت.ایلامیهاکه بیش از سه هزار سال همسایه ی شرقی تمدن های بین النهرین –سومریها –اکدیها-بابلیها و اشوریها بوده اند سهم به سزایی در رشد تمدنهای فوق و حتی تمدن بشری داشته وهمواره با بین النهرینیها در تعامل بوده اند.
برای اینکه عظمت تمدن ایلام برای خوانندگان گرامی بیشتر روشن شود متن کتیبه ی اشوربانیپال اخرین شاه مقتدر اشوریان را که در سا ل 646 ق.م شوش پایتخت ایلامیها را فتح کرد را در اینجا می اورم . اشور بانیپال در فتح نامه ی خود می گوید:
من شوش شهر بزرگ ومقدس"جایگاه خدایان و محل اسرار انها را به خواست اشور و ایشتر فتح کردم.... در گنجهایش که در ان زرو سیم و مال فراوان بود گشودم ....تمامی طلا و نقره و ثروت سومرو اکد و کاردونیش (بابل) را که شاهان پیشین ایلام در ان گرد اورده بودند ....همه را به عنوان غنیمت جنگی به سرزمین اشور اوردم. من زیگورات شوش را که ازاجرهایی با سنگ لاجورد و لعاب داده شده بود...تزیینات بنا را که از مس صیقل یافته ساخته شده بود – من شکستم. شوشینک خدای اسرار امیز که در مکانهای اسرار امیز اقامت دارد و هیچ کس ندیده است که او چگونه خدایی میکند ......والهه های انهارا با زینت الاتشان ...به سرزمین اشور اوردم .پیکره ی گاوهای نر وحشتناکی را که زینت بخش در ها بود از جا کندم.معابد ایلام را با خاک یکسان کردم و خدایان والهه های انها را به باد یغما بردم. سپاهیان من به بیشه های مقدس انان که تا ان هنگام هیچ بیگانه ای از کنار انها عبور گذر نکرده بود گام نهادند اسرار ان را دیدند و به اتش کشیدند . من قبور شاهان قدیم و جدیدشان را...ویران و متروک کردم (اجساد) انها را در معرض افتاب قرار دادم و استخوانهای انان را به سرزمین اشور اوردم...من در مدت یک ماه و بیست و پنج روز سرزمین ایلام را به بیابان ویران ولم یزرعی تبد یل کردم. من در روستاهای انها نمک وسیلهو کاشتم . من همسران و دختران شاهان و همه ی خانواده های قدیم و جدید شاهان ایلام شهربانان و شهرداران شهرها ...تمامی متخصصان ساکنان مرد و زن –چهار پایان را که تعدادشان از ملخ بیشتر بود را به عنوان غنیمت جنگی به سرزمین اشور روانه کردم.الاغهای وحشی –غزالها و تمام جانوران وحشی از برکت وجود من (در خرابه های ان ) به اسودگی خواهند زیست.اوای انسان (صدای) سم چهار پایان بزرگ و کوچک و فریاد های شادی ...همه به دست من از انجا رخت بر بست.
واین پایانی بود بر تعامل و کشمکش سه هزار ساله بین ایلامیها و تمدنهای بین النهرین که در بدترین حالت ممکن و با نابودی تمدن بزرگی بنام ایلام به پایان رسید.
ادامه دارد......
