شب مردگان(ارفه شو)Arafe sho:

روستاهای مازندران آیینه ی تمام نمایی از فرهنگ باستانی ایران هستند که این آداب را در پس هزاره ها  و سده های متوالی در خود جای داده اند.یکی از این رسوم کهن آیینی است موسوم به ارفه شو"ارفه شو به آخرین شب هر سال خورشیدی گفته می شود یعنی شبی که فردایش اول فروردین (عید)است.در این شب همه ی اهالی روستا به یاد مردگان خویش غذایی درست کرده و به خانه ی همسایگان خود می برند.وغذایی که درست می شود نیز یک نوع است یعنی برنج و (آغوز خورش) که همان فسنجون است و کسی برای مردگان خود بجز این، غذای دیگری درست نمی کند.نمی دانم،شاید این غذا در دوره ای که این رسم شروع شد بهترین بوده و ایرانیان کهن برای آمرزش روح مردگان خود بهترین غذا را تهیه می کردند.اگر در روز آخر سال کسی به روستاهای مازندران برود نزدیک به غروب آفتاب زنانی را می بیند که سینی ای محتوی ظرفی از برنج وفسنجون در دست به خانه های همسایگان و یا بستگان خود می روند و صدای صاحب خانه را می شنود که از خدا برای آمرزش روح رفتگان فرد آورنده ی غذا طلب آمرزش می کند.در آن شب همه ی اهالی روستا چه فقیر وچه غنی از یک نوع استفاده می کنند و پس از صرف شام برای آمرزش روح رفتگان خود وبستگانشان و کسی که غذایی به منزلشان آورده دعا کرده و از خدا می خواهند که روحشان را قرین رحمت خود قرار دهد.

همانطور که گفتم این فرهنگ ریشه در آیین کهن زردشتی  درهزاره های گذشته دارد.در یشت سیزدهم اوستا ( فروردین یشت52-49 )آمده که در موقع همسپت میدیه Hamaspat Maydaya    یعنی درپنج روز آخر سال (پنجه) فره وشی ها  farah vashi یا ارواح در مدت ده شب به مسکن مردم نزدیک می شوند و تقاضای صدقه یا قربانی می کنند.به این علت به این روزها عید فره وشی ها می گویند و به روز آخر سال روز مردگان یا فروهر یا فروردیگ گفته می شود . به احتمال زیاد ارفه همان هرفه ویا فروهر است که به مرور زمان تغییر یافته است و شو نیز به معنی شب است که در پی سالهای متوالی و با توجه به فرهنگ بومی هر منطقه ی ایران این رسم در مازندران کمی تغییر کرده اما اصل آن همچنان باقی مانده است. در پایان نوروز سال 1388 را به همه ی خوانندگان گرامی تبریک عرض نموده و سالی توام با بهروزی را برای همه ایرانیان آرزو می کنم.